Vandaag verschenen in het Financieele Dagblad
Snoekfabriek
Ik verblijf deze week in Zuid-Afrika. 150 km ten noorden van Kaapstad in het kustplaatsje Saldanha aan de Atlantische Oceaan. Samen met compagnon Maarten verzorg ik een training in leiderschap en ‘stakeholdermanagement’ voor een groep van 25 mensen die nauw betrokken zijn bij de herontwikkeling van de haven. Ofwel een training in omgaan met tegenstand. De komende jaren wil de haven verder groeien en de draai naar ‘Clean Tech’ maken. En veranderingen stuiten bijna altijd op weerstand en verzet. Zo ook in Saldanha. De sterk georganiseerde witte gemeenschap van veelal gepensioneerden wil alles liever bij het oude houden. Vooral niet investeren in meer werkgelegenheid en in meer voorzieningen. Of zoals Nelson Mandela het in de eerste democratische verkiezingen in 1994 in Zuid-Afrika verwoordde: a better life for all.
Hoe anders kan het ook zijn. Niet ver van Saldanha ontmoette ik vorig jaar de Nederlandse zakenman Henk. Deze excentrieke Tukker van over de 70, laat zien hoe hij in één van de armste gemeenschappen van Zuid-Afrika in Sir Lowry Pass Village op zijn geheel eigen wijze aan natuurbehoud doet en tegelijkertijd investeert in werkgelegenheid en voorzieningen voor de minder bedeelden.
Midden op een berg met in de verte zicht op Kaap de Goede Hoop bouwde Henk een prachtig huis. Vanaf zijn terras vertelt hij hoe hij de ontwikkeling van het dorp voor zich ziet. Eerst het fynbos (de oorspronkelijke begroeiïng) terugbrengen op de duizenden hectare grond die hij een jaar of 7 geleden heeft gekocht. Vervolgens 200 ‘eco-plots’ verkopen aan de ‘rich & wealthy’. Een fabriekje neerzetten dat de duizenden liters bronwater die uit zijn berg ontspringen verwerkt. En een museum maken van het tolhuis (waar vroeger de ossewagens tijdens de boerentrek langskwamen en waar in de jaren ‘90 van de vorige eeuw Mandela en de Klerk onderhandelden over een nieuwe grondwet).
En dat alles met het hogere doel om de natuur terug te brengen in oorspronkelijke staat en belangrijker nog, werkvoorziening te genereren voor de inwoners van Sir Lowry Pass village. Alle plannen die Henk heeft laat hij eerst beoordelen door de dorpsraad en van iedere verdiende Rand vloeit de helft terug naar een fonds voor het dorp om scholen, ziekenhuizen en andere faciliteiten te bouwen.
Of het allemaal gaat lukken? Ongetwijfeld, want de ondernemersdrang van deze Tukker is ongeëvenaard. Terwijl zijn ene plan nog volop in uitvoering is, daagt hij mij uit om gezamenlijk een visfabriek op te zetten aan de Atlantische kust. ‘Die (zee)snoek hier is echt overheerlijk, daar kan onze Nederlandse paling nog een puntje aan zuigen. Maar die graatjes hè, die doen je de das om. Waarom bouwen wij niet gewoon een fabriek, halen die graatjes eruit, creëren werkgelegenheid en exporteren de vis vervolgens naar Nederland.’
Het klinkt allemaal zo simpel en misschien is het dat ook wel. Eerst deze week maar eens die nuchtere en ondernemende blik van Henk op de mensen in Saldanha proberen over te brengen. Mocht dat niet lukken, dan kan ik altijd nog die visfabriek op gaan zetten.
Alex Klusman, eigenaar BKB | Het Campagnebureau.
Twitter: @AlexKlusman
