Is the movement nog steeds onverslaanbaar?

Meerdere malen zien we Nelson Mandela uitbeelden dat de kracht van het collectief, van de organisatie (lees: het ANC) vele malen sterker is dan dat van afzonderlijke individuen. Idris Elba doet dat in de rol van Mandela in de film ‘A long walk to freedom’ door eerst zijn afzonderlijke vingers te laten zien, om ze vervolgens samen te ballen tot een vuist.

Daags na het overlijden van Nelson Mandela struikelden verschillende ANC coryfeeën over elkaar heen om de kracht van de ‘movement’ te roemen. Tijdens de grote Mandela-memorial in het stadion in SOWETO draaide de nagedachtenis aan Mandela van één van zijn kleinzonen helemaal om de kracht van de beweging.

Zo zei hij onder meer: ‘Madiba they say you are a brilliant man, you retort: Thabo Mbeki was brilliant too. They say you are a wise man, you remind them that Walter Sisulu was a wise man too. They say you use warmth and charm, you ask wasn’t Ruth First warm and charming too. They say you are resilient, was Oliver Tambo not more resilient.’

Afgelopen weekend probeerde het ANC zelf ook nog eens de kracht van haar organisatie uit te stralen tijdens de viering van de 102^e verjaardag van ‘the movement’. Alle registers werden opengetrokken om eenheid uit te stralen. De aansprekende ministers en partijbestuursleden omringden President Zuma tijdens de presentatie van het ‘ANC election manifesto’ tijdens het congres in Mbombela (het vroege Nelspruit) in de noordelijke provincie Mpumalanga.

Het stadion was goed gevuld en het boegeroep, zoals dat in SOWETO tijdens de Mandela-memorial te horen was geweest wanneer Zuma in beeld verscheen, bleef uit. Maar de schrik zit er flink in bij het ANC met de presidentsverkiezingen in aantocht.

De schijnbaar ondoordringbare driepartijencoalitie van het ANC, de vakbond COSATU en de communistische partij (SACP) begint de eerste haarscheurtjes te vertonen. Eind vorige jaar kondigde één van de grootste bonden van COSATU, de staalwerkers bond (NUMSA), aan om in de komende verkiezingen het ANC niet te zullen steunen.

De eens zo machtige campagnemachine van de ANC Youth League is totaal vleugellam geworden na het royement van Julius Malema. Sterker nog, de nieuwe partij van Juju, de Economic Freedom Fighters, gaat keihard de strijd met het ANC aan. Afgelopen week nog voerden de rode baretten van Malema campagne bij het omstreden presidentiële paleis van Zuma in Nkandla en wisten de toegestroomde ANC-aanhangers zo te provoceren dat de oproerpolitie tussen beiden diende te komen.

De verbouwing van dat presidentiële paleis (met vele miljoenen euro’s aan belastinggeld) drukt Zuma sowieso al maanden in het defensief en tast, net als verschillende vermeende corruptieschandalen die het regerende ANC omringen, de onoverwinnelijkheid van ‘the movement’ aan.