Vandaag maakt het IEC (Independant Electoral Commission of South Africa) tijdens een persconferentie in Johannesburg bekend wanneer de nationale verkiezingen in Zuid-Afrika plaats zullen vinden. Dat het ergens halverwege volgend jaar zal zijn, daar is vriend en vijand het over eens. Voor de symboliek lijkt 24, 25 of 26 april 2014 het meest voor de hand te liggen. Precies 20 jaar na de eerste vrije verkiezingen, waarin de regenboognatie Nelson Mandela tot de eerste zwarte president verkoos en zijn partij (het ANC) met bijna 63% van de stemmen beloonde.
De verschillende politieke partijen zal het overigens een zorg zijn, de campagnes zijn al in volle gang.
De Agang partij van Mamphela Ramphele (de weduwe van Steve Biko) voert al weken campagne met als leidend thema: ‘restoring the promise of freedom.’
Enfant terrible Julius Malema timmert hard aan de weg met zijn Economic Freedom Fighters. ‘Commander in chief’ Malema en zijn in rode baretten getooide aanhangers bezweren vuur met vuur tegemoet te treden en hebben aangekondigd aanstaande zondag een bijeenkomst bij de Marikane mijn te houden. De woordvoerder van Malema verklaart: ‘We are going to Marikana to pick up the bloody spear of our fallen heroes who were killed by Zuma and Riah Phiyega (hoofd van de Zuid-Afrikaanse politie, AK). Those workers were butchered like ants and flies for simply trying to ensure that there is bread on their tables.’
De Democratic Alliance van de populaire voormalig burgemeester van Kaapstad Helen Zille stelt de Zuid-Afrikaanse bevolking voor een keuze: ‘Will this be a country where only a small minority prosper, fearful for the future, looking over their shoulder in closed security estates? Or will South Africa be a united nation where everyone receives a decent education, gets a good wage, and can build a home with whoever they love in open communities?’
De uitdagers van het al bijna 20 jaar regerende ANC weten één ding allemaal heel erg zeker, de partij van president Jacob Zuma draagt de voornaamste schuld aan de staat waarin het land verkeert. Corruptie, wanbeheer en verkeerde keuzes laten Zuid-Afrika geen andere optie dan de macht van de partij van de voormalige vrijheidstrijders te breken.
De reactie van het ANC baart zorgen. In plaats van een scherp inhoudelijk verhaal voor de toekomst van het land, lijkt de voornaamste zorg van Zuma om een tweederde meerderheid bij de verkiezingen te halen. Op een campagne bijeenkomst eind vorige maand verklaarde hij die 66,6% van de stemmen nodig te hebben om ‘de grondwet op een aantal punten aan te kunnen passen.’ Waar hij precies op doelde liet hij voor het gemak maar even in het midden.
Twintig jaar na dato zijn de verschillen levensgroot. Waar Mandela ervan verdacht werd de verkiezingsuitslag ‘in het belang van het democrateringsproces’ te hebben beïnvloed om vooral maar niet die tweederde meerderheid te krijgen, lijkt die juist voor Zuma de laatste strohalm om zijn macht vast te kunnen. Een strategische blunder van jewelste, zo zal volgend jaar blijken.
