Alweer bijna anderhalf jaar geleden schreef ik op deze plek over de lancering van een nieuwe politieke beweging in Zuid-Afrika. De Agang (‘laat ons bouwen’) beweging van Mamphela Ramphele zorgde vorig jaar voor hoop in het land van Nelson Mandela, waar het vertrouwen in de politiek en haar leiders tot een dieptepunt was gedaald.
Dr. Ramphele voerde in aanloop naar de verkiezingen van begin mei dit jaar campagne met de leus ‘restore power to the people’. Agang wilde laten zien te geloven in een land dat ‘luistert naar de noden van het volk, een land waar transparantie het wint van corruptie en echte volksvertegenwoordiging het wint van cliëntelisme.’
Maar voordat ‘dat volk’ de gang naar de stembus maakte was de ster van Ramphele alweer gedoofd. De fusie van Agang met de Democratic Alliance van Helen Zille, bleek niet de ‘game changer’ te zijn waar menigeen op had gehoopt. De door de wol geverfde zakenvrouw en voormalig anti-apartheidsacitiviste Ramphele was ‘even vergeten’ haar achterban in te lichten en nog geen 5 dagen na de zoen van Zille en Ramphele was de fusie alweer van de baan.
Haar vertrek uit de Zuid-Afrikaanse politiek begin juli dit jaar maakte het niet eens tot een nieuwsbericht in de Nederlandse dagbladen. En dat terwijl juist de spin, die beide kampen aan dat vertrek toekenden, interessant was.
Ramphele zelf zei het als volgt: ‘I have decided to leave party politics and return to working alongside my fellow citizens in civil society to pursue the dream of transforming ours into a more just and prosperous society, I will therefore be leaving party politics, having accomplished my aim of creating a political vehicle to enable those who remain outside the political mainstream to have a voice.’
De verklaring van de tweede man van Agang, Andries Tlouamma, is ‘net’ even anders. Tlouamma verklaarde dat Ramphele vergif was geworden voor de partij die ze zelf opgericht had en noemde haar vertrek uit de politiek ‘een zege voor de democratie en de beste beslissing die zij in haar leven heeft gemaakt.’
De soap rond Ramphele duurt nog altijd voort in Zuid-Afrika. Vorige week werd bekend dat er een hele rij aan schuldeisers aan de deur van Ramphele staat te kloppen, met bedragen die oplopen tot rond de één miljoen euro voor strategisch onderzoek & advies, drukkosten voor posters, flyers & t-shirts, beveiligingskosten en salariskosten voor Agang-personeel.
Ramphele heeft inmiddels laten weten dat zij zich niet persoonlijk aansprakelijk voelt voor de berg aan schulden die er nu ligt: ‘I resigned from Agang and I don’t owe money in my personal capacity. I have lost a lot of money in Agang. I have nothing to do with Agang.’
Welk Zuid-Afrikaans gezegde zou Mamphele Ramphele voor haar eigen handelen van de afgelopen anderhalf jaar gebruiken?
