Recht om te douchen
Iedere maandagochtend starten wij de nieuwe werkweek bij BKB aan de grote lunchtafel met de zogenaamde ‘wake-up call’. De week die was passeert nog even de revue en de week die voor ons ligt wordt doorgenomen. Afgelopen maandag stond vooral in het teken van de mislukte Catshuis-onderhandelingen en de consequenties daarvan voor onze bedrijfsvoering. Zelf kon ik, tot ergernis van een paar collega’s aan tafel, een gevoel van opluchting maar met moeite onderdrukken.
Waarom opgelucht zijn over de op handen zijnde val van het kabinet, terwijl ons land juist nu behoefte heeft aan een regering die ons uit de economische crisis weet te leiden.
Misschien heeft het iets te maken met het feit dat ik sinds kort totaal verslingerd ben geraakt aan de prachtige Deense politieke serie Borgen. Premier Birgitte Nyborg zoekt constant naar een evenwicht tussen het nastreven van haar idealen, het bedrijven van ethische politiek en de onontkoombare real-politieke keuzes die een land nou eenmaal dient te maken.
Maar misschien heeft mijn opluchting nog meer te maken met een persbericht dat ik vorige week ontving van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport onder de kop: ‘Elke dag douchen: afspraak is afspraak!’ Mijn aandacht hadden ze te pakken en ik las snel verder wat (de inmiddels demissionaire) staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten in de Nota van Wijziging op de Beginselenwet AWBZ-zorg nog meer te melden had:
‘Ouderen in de verpleeg- en verzorgingshuizen krijgen het recht om dagelijks te douchen en het recht om op tijd naar de WC geholpen te worden, ook als het gaat om incontinentiemateriaal. Als een oudere dagelijks wil douchen dan moet hij dat kunnen afspreken en kunnen vertrouwen op die afspraak’, aldus de staatssecretaris.
In wat voor een samenleving zijn we inmiddels beland waarin we in wetten willen vastleggen dat onze ouders het recht hebben om dagelijks te douchen? Ik heb de laatste jaren van mijn dement geworden grootvader van heel nabij meegemaakt. In het verpleegtehuis waar hij verbleef lag het niet aan de goedwillende verzorgers of het gebrek aan wetten die de beschikbaarheid van incontinentiemateriaal vastlegden. Het zat en zit veel dieper. Het feit dat wij zover zijn afgegleden dat we in wetten willen vastleggen dat ouderen het recht hebben om op tijd naar de WC geholpen te worden, duidt op een veel diepere crisis in onze samenleving. De oplossing om uit die crisis te komen ligt grotendeels bij onszelf, maar een regering die zich in dergelijke bewoordingen uitdrukt werkt niet mee aan die oplossing.
In één van de afleveringen van Borgen brengt Premier Birgitte Nyborg een bezoek aan Groenland. Ze spreekt daar over de wens tot verdergaande autonomie voor het eiland. De Premier van Groenland vertelt over het hoge percentage zelfmoorden onder zijn bevolking, ook onder ouderen. Hij zegt daarover: ‘Zelfmoord heeft altijd bij onze cultuur gehoord. Mensen sprongen vroeger van een berg af. Die berg heette Nakkertaffik. De plek waar je omlaag valt. Dat waren oude mensen die hun familie tot last waren. Destijds pleegden ze zelfmoord uit trots. Misschien plegen ze nu zelfmoord omdat er niks is om trots op te zijn.’
Zover willen we het toch niet laten komen?