‘Are there any Korea veterans present today? Please give them a big round of applause. Please stand up for all the Vietnam veterans that have joined us here in Boston. And please give all the mothers of our veterans an even bigger round of applause.’
Erik van Bruggen en ik stonden zo’n acht jaar geleden met kippenvel op onze armen achter in een bomvolle bijzaal tijdens de Democratische Conventie in Boston. Op het podium voor ons stond de voltallige bemanning van de ‘swift boat’ waarop presidentskandidaat John Kerry in Vietnam had gediend.
Maar voordat er stil gestaan werd bij de ‘swift boat veterans’, werden ook alle andere aanwezige veteranen en hun dierbaren geëerd. Een ritueel, afgesloten met het Amerikaanse volkslied, dat toch gauw een minuut of twintig in beslag nam. Wij stonden erbij, genoten ervan en hadden nog geen idee dat wij amper een jaar later betrokken zouden zijn bij een campagne gericht op de erkenning en waardering voor onze eigen Nederlandse Veteranen.
In juni 2005 vond de eerste Nederlandse Veteranendag plaats. Er was een plechtigheid in Den Haag en een grote, live op tv uitgezonden, bijeenkomst in AHOY in Rotterdam. De sfeer die Erik en ik een jaar eerder in Boston hadden gevoeld was in en rondom AHOY nog ver te zoeken. Van een veteranentraditie was in Nederland geen sprake.
De afgelopen zeven jaar is er veel veranderd. Het hoofdredactioneel commentaar in NRC vorige week donderdag was het voorlopige hoogtepunt in de weldoordachte campagne die gevoerd is voor meer waardering voor onze veteranen, ingezet in dienst van de vrede.
Kern van die campagne is geweest dat we geprobeerd hebben zoveel mogelijk verhalen te vertellen. In alle soorten en maten. Verhalen aan scholieren, verhalen over oude veteranen, verhalen over hoe missies het leven van veteranen hebben veranderd, verhalen over verdriet, over vriendschap en over de waarde van de ervaringen van veteranen voor onze maatschappij.
Inmiddels is de Nederlandse Veteranendag op de laatste zaterdag van juni uitgegroeid tot een instituut, met een stemmige bijeenkomst in de Ridderzaal, een ceremoniële medaille-uitreiking op het Binnenhof, een defilé door de Haagse binnenstad (afgenomen door de beschermheer van de veteranen Prins Willem-Alexander) en een publieksmanifestatie op het Malieveld.
De campagne, met een uitgekiende ‘free publicity’ strategie heeft de afgelopen jaren ook kunnen profiteren van een aantal meer externe factoren. De roep om meer aandacht voor de eigen Nederlandse identiteit is niet slecht geweest voor de erkenning voor onze Nederlandse jongens en meisjes die in verre landen zijn ingezet in dienst van de vrede.
Zo ook heeft het afbrokkelende imago van onze politici in mijn ogen juist bijgedragen aan meer respect voor onze standvastige militairen. Afgelopen zaterdag ontving ik tijdens het defilé in Den Haag bijgaande veelzeggende tweet:
Tot slot heeft het werk van voormalig commandant der strijdkrachten Peter van Uhm heel erg veel bijgedragen aan de beeldvorming rondom onze Nederlandse militairen en veteranen. Zijn indrukwekkende manier van optreden en het verschrikkelijke offer dat hij als vader van een naar Afghanistan uitgezonden militair heeft moeten brengen hebben een enorme invloed gehad op de Nederlandse beeldvorming ten aanzien van onze veteranen.
Opvallend overigens om waar te nemen dat waar Diederik Samsom veel kritiek oogst voor het portretteren van de handicap van zijn dochter als één van de drijfveren voor zijn politiek handelen, ik nooit iemand een kanttekening heb horen plaatsen bij het verschrikkelijke persoonlijke verhaal van generaal Van Uhm.
(to be continued)
