Gisteren keek ik ademloos naar de slecht georkestreerde Madiba memorial in het FNB-stadion in de South West Township (SOWETO) in Johannesburg.
Daar in het stadion waar Arjen Robben ruim drie jaar geleden historie voor Nederland had kunnen schrijven, kwamen nu duizenden en duizenden mensen bijeen om een eerbetoon te brengen aan Nelson Mandela.
Familie, vrienden, gewone Zuid-Afrikanen en staatshoofden & regeringsleiders uit meer dan 90 landen zongen, baden en luisterden vier uur lang in de stromende regen naar een hele stoet aan voorgangers. Onbetwist hoogtepunt van de herdenking was de magistrale speech van president Barack Obama.
Maar ook het beeld van de ex-echtgenote van Madiba, Winnie Madikizela Mandela, was er één die mij bijbleef. De eens zo krachtige en dappere vrouw die tijdens en na ‘the struggle’ in opspraak raakte, zat er gebroken bij. Het intense verdriet was van haar gezicht af te lezen. Haar eens zo vurige ogen volgden flets en bedroefd de afscheidsceremonie. Als klap op de vuurpijl liep Barack Obama haar strak voorbij, terwijl hij wel de hand schudde met de Cubaanse president Raul Castro.
Hoe anders was het beeld ’s avonds in Het Ketelhuis in Amsterdam waar ik het voorrecht had om op uitnodiging van de ontwikkelingsorganisatie ONE de voorpremière van de Mandela film ‘Mandela: long walk to freedom’ te zien. Een prachtige en tegelijkertijd onmogelijke film. Want hoe kan je in vredesnaam het onwaarschijnlijke leven van een legende in een film van tweeënhalf uur vangen.
De vriendschap tussen Mandela, Sisulu en Kathrada, die meer dan 20 jaar in gevangenschap met elkaar doorbrengen, verdient een veel verdere uitwerking. De overgang naar een democratische samenleving na de vrijlating van Mandela in 1990, waarbij een massaal bloedvergieten maar ternauwernood wordt voorkomen, zou ook meer aandacht verdienen.
Maar het beeld dat van Winnie Mandela wordt neergezet door de Britse Naomie Harris is weergaloos. De verharding in het gezicht van Winnie na het Rivonia-proces, waarbij Nelson Mandela tot levenslang wordt veroordeeld en haar verschrikkelijke woede en verdriet als de blanke onderdrukkers haar voor 16 maanden eenzame opsluiting scheiden van haar jonge kinderen, gaat door merg en been. Voor mij was de film dan ook een ode aan het leven van Winnie. Die, zonder de zwarte kanten van haar leven te negeren, zorgt voor meer begrip voor het onmogelijke leven van deze vrouw.
Mandela: Long Walk to Freedom is vanaf 19 december in de Nederlandse bioscopen te zien.
