Congressen kopen geen straaljagers
De eerste schreden van de nieuwe Malawiaanse president Joyce Banda brengen herinneringen terug aan de eigenzinnige Henk Vredeling, minister van Defensie in het kabinet Den Uyl. Op de Wikipedia-pagina van Vredeling is te lezen dat hij in dat roemruchte kabinet liever een andere ministerspost had gehad, omdat hij niets van militaire aangelegenheden moest hebben. Naar eigen zeggen was hij ‘allergisch voor uniformen’.
Als minister van Defensie liet hij zich kennen als een eigenzinnige bewindsman die dikwijls een eigen koers voer. Beroemd is Vredeling geworden door zijn uitspraak ‘congressen kopen geen straaljagers’.
Tegen de wens van de meerderheid van zijn eigen partij, de PvdA, in besloot Vredeling tot de aanschaf van het gevechtsvliegtuig F16. Hij weerstond de druk vanuit zijn eigen partij en wees het PvdA-congres fijntjes op het feit dat de minister en niet de congresafgevaardigden de uiteindelijke beslissingen nemen.
Van een andere orde, maar daarom niet minder eigenzinnig en verrassend, is het optreden van Joyce Banda, de kersverse president van het kleine Afrikaanse land Malawi. Na de plotselinge dood van president Bingu wa Mutharika in april van dit jaar werd Joyce Banda de eerste vrouwelijke president van het land en de tweede vrouwelijk president op het Afrikaanse continent ooit. Haar eerste maanden in office zijn overrompelend te noemen. De Britse minister van ontwikkelingssamenwerking, Andrew Mitchell, heeft Banda al een voorbeeld voor andere Afrikaanse leiders genoemd.
Haar eerste weken als president hebben (bewust dan wel onbewust) veel weg van een slimme en uitgekiende campagne om de westerse donorgemeenschap voor haar te winnen. In haar eerste twee maanden heeft zij gepleit voor het opheffen van het verbod op homoseksualiteit, heeft zij de nationale munt met een derde gedevalueerd (een lang gekoesterde wens van het IMF) en heeft zij rigoureus de bezem door de oude garde in haar kabinet gehaald.
Haar meest iconische maatregel lanceerde Banda echter afgelopen weekend vlak voordat zij afreisde naar de jubileum festiviteiten van Koningin Elisabeth in London. De presidentiële privéjet en een vloot van zestig Mercedes limousines gaan in de verkoop. Banda zette haar besluit extra kracht bij met een oneliner die zo uit de koker van Allastair Campbell lijkt te komen: ‘I can well use private airlines. I am already used to hitchhiking.’
De donorcampagne lijkt nu al zijn vruchten af te werpen. In navolging van Groot-Brittannië zijn ook andere EU-landen en de Wereldbank hun banden met Malawi aan het aanhalen. De moraal van Banda slaat blijkbaar aan. Jammer alleen dat Banda het afgelopen zaterdag niet geschopt heeft tot de publieke moraal gids van Bas Heijne.
