Bijna vier jaar geleden verhuisde ik voor een jaar naar het land van mijn dromen: Zuid-Afrika. Om te werken en om te wonen. Om te genieten. Maar ook om van dichtbij een oordeel te kunnen vellen over allerhande zaken.
Zoals over de hoofdstad van het land. De motor van Afrika. Joburg, Jozi of zoals Eddy Grant de stad al zingende noemde Jo’anna.
Johannesburg staat in de perceptie van velen al tijden gelijk aan dood en verderf. Voor stoplichten dien je niet te stoppen en te voet door het CBD (Central Business District) zou gelijk staan aan zonder parachute van de Eiffeltoren afspringen. Als toerist kan je Jozi maar beter overslaan en meteen koers zetten richting Kruger of de Kaap.
In februari 2010 vroeg ik mij al af of hoe Joburg weer leefbaar te krijgen zou zijn. Hoe het New York gelukt is om de East Village op Manhattan weer begaanbaar te maken, sterker nog ‘the place to be’ van the Big Apple? Of dichter bij huis. Hoe is het Amsterdam gelukt om de Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk van ‘no go area’ tot het pareltje van de binnenstad te transformeren?
Vier jaar geleden zag ik de oplossing in ondubbelzinnige zero-tolerance hand in hand laten gaan met een grondige opknapbeurt van de stad. Meer politie echt op straat. Uit de auto, te voet door de stad. Iedere overtreding keihard en direct aanpakken. Of zoals in de ‘broken window theory’ geldt: een ingegooid ruitje kan de eerste stap zijn naar een drugspand. En tegelijkertijd investeren in leefbaarheid. Parken opknappen en blijven onderhouden. Huizenblokken renoveren. Straatverkoop onder strikte voorwaarde, ook hier weer zero-tolerance. En natuurlijk goed voorbeeld doet goed volgen. Dus voor de heren en dame politici geldt ook een zero-tolerance beleid. Corruptie en gravy-train praktijken worden meteen keihard afgestraft.
Vorig jaar werd ik verrast door een prachtig initiatief van NIKE, the Jozi Run – take back the streets. In het donker, met 10.000 joggers allemaal in een geel fluorescerend Run Jozi t-shirt en dan 10km kriskras door de aller-gevaarlijkste buurten van Johannesburg rennen.
En nu is daar het Mobaneng (the place of light) project. Wonen, werken, uitgaan, kunst bekijken, sporten, stadswandelingen. En dat allemaal midden in het CBD van het ‘levensgevaarlijke’ Johannesburg. De Nederlandse journalisten Elles van Gelder en Bram Janssen maakten onlangs een prachtige documentaire ‘Place of Light’.
Kijk en geniet. Een betere campagne kan Johannesburg zich toch niet wensen?