Vandaag verschenen in het FD:
Kind van Zambia
Mijn 140 tekens tellende bio-tekstje van mijn twitterprofiel begint met het volgende korte zinnetje: ‘Child of Zambia’. De eerste 9 jaren van mijn leven heb ik doorgebracht in dit arme, maar prachtige Zuidelijk Afrikaanse land. En dat doet wat met je. Zoveel in ieder geval dat ik er een pathetische zin in mijn twitterprofiel aan wijdt. Maar ook zoveel dat ik mij vorige week aangesproken voelde over het besluit van het kabinet-Rutte om een zevental Nederlandse ambassades te sluiten. U raadt het al, ook de Nederlandse ambassade in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka zal zijn deuren dicht moeten gooien. Minister Uri Rosenthal geeft de verschuivende verhoudingen in de wereld én de noodzakelijke bezuinigingen als reden voor zijn besluit. Voor Rosenthal staat ‘economische diplomatie’ voorop. Of zoals de minister het in zijn brief aan de Tweede Kamer verwoordt: ‘We willen en kunnen niet alles doen, maar bekijken waar onze meerwaarde ligt. Precies zo is ook de ontwikkelingssamenwerkingsrelatie met een aantal landen tegen het licht gehouden. […] We doen waar we goed in zijn en kiezen daarvoor de meest vruchtbare bodem en ontwikkelingssamenwerking verschuift van hulp naar investeren.’
Als child of Zambia stelt deze verklaring mij niet geheel gerust. Natuurlijk, ook ik geloof veel meer in handel (investeren) dan in de traditionele ontwikellingssamenwerking (hulp), maar ik blijf op mijn hoede. Het voelt toch nog vooral als de Nederlandse regering die zich terugtrekt uit mijn geboorteland en zich altijd kan verschuilen achter het zinnetje dat er gekozen wordt voor de ‘meest vruchtbare bodem’. Gelukkig voor Zambia en vele andere landen in Afrika zijn er ook nog geweldige particuliere initiatieven in Nederland.
Afgelopen week ontmoette ik de 25-jarige Barry uit Guinee (één van de minst ontwikkelde landen van de wereld). Hij vertelde hoe hij als 14-jarige jongen door een vriend van zijn moeder was geholpen om zijn land te ontvluchten op zoek naar een betere toekomst. Als minderjarige asielzoeker werd hij in Nederland opgevangen, totdat hij er ineens alleen voor stond en te horen kreeg terug te moeten naar zijn door politieke en economische tegenslagen geteisterde geboorteland. Het particuliere initiatief Studiefonds PLUS sprong voor Barry in de bres en voorzag hem in de kennis die hij nodig had om in zijn geboorteland een eigen bedrijfje op te kunnen zetten. Inmiddels heeft Barry met zijn nieuw verworven inzichten een in- en exportbedrijfje opgezet, waarbij tweedehands Nederlandse op het internet aangeboden goederen de kern vormen. De vierde container is inmiddels al naar Guinee verscheept. Barry zelf is ook klaar voor de definitieve terugreis huiswaarts. Op vergelijkbare wijze steunt het Studiefonds PLUS nog veel meer jonge Afrikaanse mannen en vrouwen die tijdelijk in Nederland verblijven en bereidt hen voor op een betere toekomst in hun geboorteland.
Dergelijke initiatieven, gericht op de ondernemingszin van tijdelijk in Nederland verblijvende mensen uit andere landen, verdienen alle steun. Ook van onze vertegenwoordigers in Den Haag. Juist omdat deze opbouw van binnenuit economische diplomatie pur sang is. En ter geruststelling, het is mijn stellige overtuiging dat uiteindelijk iedereen streeft naar een terugkeer naar zijn (veilige!) geboortegrond. In Zambia is er zelfs een prachtig gezegde over: ‘He who has drunk from the waters of Africa, will live to return’.
Alex Klusman
Eigenaar BKB | Het Campagnebureau
Twitter: @AlexKlusman
