Gistermiddag ontving ik geheel onverwacht een mailtje uit Austin, Texas. Afzender was wielerlegende, kankeroverlever en internationale kop van jut Lance Armstrong.
Zijn e-mailtje was kort en krachtig:
Dear Mr Klusman,
Our mutual friend xxxx provided me with your name and e-mail address. As you must have noticed the past days haven’t been the best and most successful of my career. I have finally decided to fight back, however I don’t exactly know how. Therefore I’m looking for a professional to assist me in choosing my battleground. Please let me know if we can meet in the course of this week, either in Austin or at your place in Amsterdam.
Kind regards, Lance
Het mag bekend zijn dat ik altijd een bewonderaar van Lance Armstrong ben geweest. Nog geen drie maanden geleden schreef ik op deze plek een blog over de langzaam oplaaiende verdenkingen aan zijn adres van stelselmatig dopinggebruik. Ik concludeerde toen dat hij ook deze storm aan kritiek zou kunnen keren, geholpen door zijn sterk ontwikkelde campagneskills, ijzersterke fondsenwervingkwaliteiten en een zorgvuldig opgebouwde loyale vriendenkring.
Nu amper drie maanden later lijkt nog maar bitter weinig van die conclusie overeind te blijven. Het onthullende rapport van het Amerikaanse anti-doping agentschap USADA zorgde voor een ware kettingreactie in de beeldvorming rondom Armstrong. Niet alleen lieten zijn trouwe sponsoren als NIKE en TREK snel weten de banden met de grootste renner na Eddy Merckx per direct te beëindigen, ook de publieke meningsvorming keerde zich grotendeels tegen de Amerikaan.
Resteert de vraag wat ik heb geantwoord op het mailtje uit Austin? Natuurlijk heb ik Armstrong uitgenodigd om op het vliegtuig naar Amsterdam te stappen en gezamenlijk een lange fietstocht door het prachtige Waterland te maken.
Waarom? Omdat ik hem nog steeds een groot wielrenner vind, omdat ik met bewondering zijn strijd tegen kanker volg, omdat ik in mijn eigen strijd steun heb gehaald uit zijn boek ‘Door de pijngrens’ en vooral ook omdat ik vind dat iedereen een tweede kans verdient.
Wat zal ik hem adviseren tijdens onze fietstocht langs Holysloot, Uitdam en Zuiderwoude? In ieder geval niet om met het indrukwekkende interview in het NRC met Harm Kuipers in de hand terug te vechten tegen de gekantelde beeldvorming. Ook niet om zich met zijn vijf kinderen in de anonimiteit terug te trekken.
Nee, ik zou hem adviseren om af te reizen naar Zuid-Afrika en zich te verdiepen in het werk van de Waarheids- en Verzoeningscommissie. In de jaren negentig van de vorige eeuw maakte die commissie onder leiding van aartsbisschop Desmond Tutu grote indruk op vriend en vijand door de diepe wonden die de apartheid in de maatschappij geslagen had op een onconventionele manier te proberen te helen. De kerngedachte van de Waarheids- en Verzoeningscommissie was amnestie in ruil voor waarheid. Persoonlijke amnestie werd alleen toegekend als de persoon in kwestie de volledige waarheid zou onthullen over zijn of haar misdaden begaan onder de apartheid.
Zonder de diepe crisis in het huidige wielrennen te willen vergelijken met de apartheid in Zuid-Afrika zijn er toch wel wat parallellen te trekken. Net zoals het apartheidsregime tot in de vezels van de Zuid-Afrikaanse samenleving was doorgedrongen, zo ook lijkt doping onderdeel te zijn (geweest) van grote delen van het mondiale wielerpeloton. Om het vertrouwen in de sport te herstellen is niet zozeer een grote schoonmaak nodig, maar veel eerder een publiekelijke bekentenis gevolgd door een tweede kans voor de ‘daders’.
In een interview in NUsport-magazine geeft Michael Boogerd al een voorzet voor een nationale waarheidscommissie, maar de echte oplossing ligt natuurlijke in een mondiale variant onder leiding van een onomstreden en alom gerespecteerde vaandeldrager. Want onderschat niet de ongelooflijke cruciale rol die Tutu in het succes van de regenboognatie in Zuid-Afrika heeft gespeeld.
Kortom, wie is de Desmond Tutu van het internationale wielrennen?
ps: oh ja, die mail daar droom ik nog even verder over.
